فقدان مادرزادی دندان و راه درمان آن

انسان به طور متوسط 20 دندان شیری در می آورد که در نهایت می افتند و با 32 دندان دائمی جایگزین می شود. دندان های دائمی (بزرگسالان) عبارتند از: هشت دندان ثنایا، چهار دندان نیش، هشت دندان آسیاب کوچک و 12 دندان آسیاب بزرگ (شامل چهار دندان عقل). از آنجایی که بسیاری از بزرگسالان دندان عقل خود را کشیده اند، برای بسیاری از افراد طبیعی است که فقط 28 دندان داشته باشند. معمولاً همه دندان‌های دائمی تا سن ۲۱ سالگی در دهان رشد می کنند (به جز دندان‌های عقل که گاهی فضایی برای رویش ندارند). با این حال، برخی از افراد متوجه می شوند که تمام دندان های دائمی آن ها رشد نکرده است. اغلب، این افراد با یک بیماری نسبتاً شایع به نام هیپودنشیا یا فقدان مادرزادی دندان متولد می شوند که در آن برخی از دندان ها رشد نمی کنند.

هیپودنشیا چیست؟

فقدان مادرزادی دندان یک ناهنجاری رشدی است که در آن شش دندان دائمی یا کمتر رشد نمی کنند. مطالعات نشان می دهد که هیپودنشیا معمولاً یک بیماری ارثی است، اما عوامل محیطی در طول رشد دندان نیز ممکن است نقش داشته باشند.

فقدان رشد بیش از شش دندان دائمی به عنوان الیگودنشیا شناخته می شود و عدم وجود کامل دندان های بالغ را آنودنشیا می نامند. محققان تخمین می زنند که 20 درصد از بزرگسالان با حداقل یک دندان از دست رفته متولد می شوند، که هیپودنشیا را به یکی از شایع ترین بیماری های رشد دهان تبدیل می کند.

فقدان دندان های عقل شیوع بیشتری دارند و به دنبال آن دندان های پره‌مولر (که بین دندان نیش و مولر قرار دارند)، دندان های ثنایای جانبی فوقانی (واقع در دو طرف دندان های ثنایای مرکزی یا “دندان های جلویی”) و دندان های ثنایای مرکزی پایین (دندان های جلویی پایین) قرار دارند.

علت فقدان مادرزادی دندان دائمی چیست؟

بسیاری از مطالعات نشان می دهند که ژنتیک تاثیر بسیار زیادی در بروز هیپودنشیا دارد. محققان بر این باورند که این مشکل ناشی از تعاملات پیچیده بین عوامل ژنتیکی و محیطی است، اگرچه هنوز در مورد علت وقوع این تغییرات به نتیجه قطعی نرسیده اند. 

علاوه بر علل ژنتیکی، احتمال می رود که سن بالای مادر، وزن کم هنگام تولد، سیگار کشیدن مادر، بروز سرخجه و سایر شرایط هورمونی، محیطی و عفونی نیز ممکن است با بروز فقدان مادرزادی دندان دائمی مرتبط باشند. هیپودنشیا در زنان بیشتر از مردان است و در دوقلوهای همسان بیشتر ظاهر می شود.

فقدان مادرزادی دندان دائمی در کودکان

بهترین دندانپزشک کودکان تهران می تواند رشد دهان ، دندان و فقدان دندان های دائمی را بررسی کند. به طور کلی، شما باید کودک خود را بلافاصله پس از رویش اولین دندان شیری و حداکثر تا یک سالگی نزد دندانپزشک ببرید.

اگر متوجه شدید که کودکتان دندان شیری خود را از دست داده و هیچ دندان دائمی جای آن را نگرفته است، وحشت نکنید. بسیاری از موارد فقدان مادرزادی دندان دائمی در کودکان در واقع به دلیل تاخیر در رویش است.

کمتر از 1 درصد کودکان با فقدان مادرزادی دندان شیری متولد می شوند. در جاهایی که دندان های شیری رشد نکنند ، دندان های دائمی نیز در حدود 30 تا 50 درصد مواقع رشد نخواهند کرد.

ممکن است کودکانی که فقدان مادرزادی رشد دندان دارند ، با رویش دندان‌ها در نزدیکی محل دندان از دست رفته به مشکل بخورند. همچنین مشکلاتی در اندازه یا شکل دندان‌های دیگر نیز به وجود خواهد آمد.

مراجعه منظم به دندانپزشک به بررسی فقدان مادرزادی دندان دائمی و همچنین نظارت بر رشد و تکامل دندان ها کمک می کند. پزشک همچنین می تواند توصیه‌هایی برای زمان‌ مناسب و گزینه‌های درمانی برای مدیریت دندان‌های از دست رفته ارائه دهد.

درمان هایپودنشیا

خوشبختانه روش های موثری برای درمان فقدان مادرزادی دندان دائمی ، از جمله ایمپلنت، پروتزهای دندانی و ارتودنسی وجود دارد. بریج های سرامیکی ثابت یا پروتزهای متحرک می توانند فضاهای باقی مانده از دندان های از دست رفته را پر کنند.

اغلب می‌توان از بریس‌ برای تنظیم مجدد دندان‌ها و بستن شکاف ایجاد شده استفاده کرد، اگرچه ممکن است در این اقدام نیاز به تغییر شکل دندان‌های مجاور باشد.

ایمپلنت دندان گزینه دیگری برای بزرگسالان است. ایمپلنت ها در زیر لثه و در استخوان فک شما قرار می گیرند. برخلاف دندان مصنوعی، ایمپلنت ها داخل استخوان جای می گیرند و به عنوان پایه ای برای دندان های جایگزین عمل می کنند.

درمان فقدان مادرزادی دندان دائمی در کودکان

از آنجایی که فک کودکان هنوز در حال رشد است، آن ها کاندیدای مناسبی برای کاشت دندان نیستند. دندانپزشکان ممکن است توصیه کنند کودک مبتلا به هیپودنشیا ، دندان شیری موجود را حفظ کند.

اگر زیر دندان شیری هیچ دندان دائمی وجود نداشته باشد که به آن فشار بیاورد ، دندان شیری می‌تواند برای تمام عمر در دهان باقی بماند.

اگر حفظ دندان شیری غیرممکن باشد، ممکن است دندانپزشک بتواند فضا را با بریس ببندد. در این حالت، دندان کناری فضای خالی ، به داخل آن کشیده می شود. امکان دارد در این شرایط این دندان جایگزین ، تغییر شکل داده شود.

اگر ارتودنسی امکان پذیر نباشد، دندانپزشک با استفاده از راه های درمانی دیگر این فضا را حفظ می کند. با اینکار کودک بعد از رسیدن به سن بزرگسالی می تواند از دیگر گزینه های درمانی فقدان مادرزادی دندان دائمی بهره بگیرد.